Σμύρνη

Περιοχή Σμύρνης (στη σημερινή Τουρκία Ismir) στην αρχαία Ιωνία.

Μπορείτε εδώ πιο κάτω να συμπληρώσετε τα στοιχεία σας ανάλογα με την περιοχή Σμύρνης που κατάγεστε, με σκοπό να καταγραφεί στη βάση των πληροφοριών. Αν θέλετε να δείτε πώς ονομάζεται η περιοχή σας σήμερα πατήστε στο χάρτη πιο πάνω για ν’ ανοίξει σε μεγαλύτερο μέγεθος.

Αποτελέσματα καταγραφής Σμύρνης

[vsw id=”PZANek6zSwg” source=”youtube” width=”600″ height=”420″ autoplay=”no”]

—

Προάστια της Σμύρνης

Τα προάστια της Σμύρνης, ιδίως τον 19ο και 20ο αιώνα αποτέλεσαν αναπόσπαστο τμήμα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της. Η αλματώδης ανάπτυξη της Σμύρνης από τον 19ο αιώνα φαίνεται και από την επέκταση της. Έως τις αρχές του 19ου αιώνα η πόλη εκτεινόταν έως την περιοχή του Φασουλά. Το 1840 η οδός Κοκκινοβαφείων (Κόκκινα Μπογιατζήδικα) – κεντρική συνοικία της πόλης στον 20ο αιώνα- ήταν γεμάτη έλη, με λίγα σπίτια όπου έμεναν οι βαφείς. Τη δεκαετία του 1920 τα όρια της πόλης έφτασαν στα βόρεια μέχρι το Δαραγάτσι και πέρα από την Πούντα, προς ανατολικά μέχρι τη γέφυρα του ποταμού Μέλη και ανατολικά έως το Δερμέν Τεπέ.

Ξεκινώντας από τη βόρεια ακτή του κόλπου της Σμύρνης συναντάμε τη Σκάλα της Μαινεμένης, το μικρό λιμάνι που συνέδεε τη Μαινεμένη με τη Σμύρνη. Λίγα χιλιόμετρα από τη Σκάλα βρισκόταν η Μαινεμένη με περίπου 5300 Έλληνες και συνολικό πληθυσμό 12500 κατοίκων. Στην αγορά της συγκεντρώνονταν τα προϊόντα από τα 45 χωριά της περιοχής. Στις βορειοδυτικές πλαγιές του όρους Σίπυλος υπήρχε το Τσιλί και ανατολικότερα το Κορδελιό (Περαία), ένα από τα πιο πολυπληθή προάστια της Σμύρνης με πληθυσμό, τα χρόνια πριν την Καταστροφή, 30000 κατοίκους. Το Κορδελιό πήρε το όνομα του από τη γειτονική μονή Κορδολέοντος του Σιπύλου και ήταν επίσης γνωστό με το τουρκικό Καρσιγιακά. Έως το 1874 στη θέση υπήρχαν μόνο λίγες αγροικίες, αλλά η ανάπτυξή του ήταν ραγδαία. Η συγκοινωνία με τη Σμύρνη γινόταν με σιδηρόδρομο και μικρά ατμόπλοια. Ο σιδηρόδρομος περνούσε από τους σταθμούς Χαλκά Βουνάρ και Αγία Τριάδα πριν φτάσει στο Κορδελιό σε 28 λεπτά (απόσταση 11 χιλιόμετρα). Το Κορδελιό χωριζόταν σε τέσσερις συνοικίες: Αλλάμπεη, Κορδελιό, Παπά Σκάλα και Τομάζου, ενώ ανατολικότερα τα Πετρωτά και η Αγία Τριάδα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως περίχωρα του Κορδελιού. Τα ελληνικά σχολεία ήταν τέσσερα (αστική σχολή αρρένων και θηλέων εξατάξιος, του Αγίου Ιωάννη και το σχολείο Αντωνιάδου). Το Κορδελιό υπήρξε τόπος αναψυχής και βόλτας για τους Σμυρνιούς. Τα καφενεία «Βενιζέλου», «Βένους», «Εθνικής Αμύνης». «Ολύμπια», «Το Σκρά», «Μισέλ», τα ζαχαροπλαστεία Αλή Ριζά και Γούναρη ήταν τα πιο γνωστά, όπως και το ξενοδοχείο «Ολύμπια». Οι Έλληνες είχαν ιδρύσει την αδελφότητα «Αγαθάγγελος».

Μεταξύ του Κορδελιού και της Σμύρνης βρίσκονταν παραλιακά το Μπαϊρακλή (Βάρη), το Νέο Μερσινλή και στο εσωτερικό ο Μπουρνόβας και το Παλαιό Μερσινλή (όπου η Παναγία Μυρτιδιώτισσα). Ο Μπουρνόβας (παραφθορά του βυζαντινού Πρινόβαρις) απείχε από τη Σμύρνη 8 χιλιόμετρα και βρισκόταν στις πλαγιές του Σιπύλου. Το 1853 μαρτυρούνται 700 οικογένειες Ελλήνων, οι οποίοι έφτασαν το 1882 να είναι 20000. Ο Κοντογιάννης το 1920 καταγράφει πληθυσμό 15000 κατοίκων από τους οποίους τα 2/3 είναι Έλληνες. Ο Μπουρνόβας χωριζόταν σε τρεις συνοικίες (Χαβούζα, Σταθμός και Αγορά). Από το 1856 λειτουργούσε το κοινοτικό σχολείο Αρρένων του Β. Παπαδάκη. Η κοινωνική ζωή των κατοίκων είχε ως κέντρο την Αγγλική Λέσχη και τα πέντε καφενεία (Βουτζαλή, Ευσταθοπούλου, Λαμπαδίτου, Προδρόμου και Τζαννή).
Στο δήμο Βουρνόβα ανήκαν τα ελληνικά χωριά Κουκλουτζάς, Μπουνάρβασι και Ναρλήκιοϊ. Ο Κουκλουτζάς, μία ώρα από τη Σμύρνη, είχε αμιγή ελληνικό πληθυσμό 5000 κατοίκων με δημοτική σχολή και 118 μαθητές. Το Μπουνάρβασι, το Κεφαλόβρυσο των λογίων, (στις πλαγιές του Ολύμπου) είχε πληθυσμό 1200 κατοίκων από τους οποίους οι μισοί περίπου Έλληνες. Άλλη πηγή όμως αναφέρει πληθυσμό 3000 κατοίκων και 2500 Έλληνες. Το Ναρλήκιοϊ («χωριό των ροδιών»), μισή ώρα από το Βουρνόβα, είχε πληθυσμό 500 κατοίκων, από τους οποίους 350 Έλληνες, ή σύμφωνα με άλλη πηγή 700. Στη διοίκηση Βουρνόβα ανήκαν και τα τουρκικά χωριά Σικλάρι (3000 κάτοικοι), Ναλντουκιόι και Καβάκια Ντερές.
Κοντά στη Σμύρνη (βόρεια) βρίσκονταν τα λουτρά της Αρτέμιδος (Χαλκά Μπουνάρ), όπου βρέθηκε άγαλμα της θεάς και όπου σύμφωνα με την παράδοση ένας χάλκινος κρίκος συγκρατούσε τα νερά της πηγής από το να ξεφύγουν και να πνίξουν τη Σμύρνη. Το 1897 μία Γαλλική εταιρία χρησιμοποίησε το νερό της πηγής αυτής για την ύδρευση της πόλης.

Ο Βουτζάς, βορειοανατολικά της Σμύρνης, με 10000 κατοίκους (σχεδόν όλοι Έλληνες) συνδεόταν με τη Σμύρνη με σιδηρόδρομο. Η ελληνική κοινότητα συντηρούσε εξατάξιο αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο με 560 μαθητές και μαθήτριες και είχε ιδρύσει τη θρησκευτική αδελφότητα «Άγιοι Απόστολοι». Ο Βουτζάς (ή Μπουτζάς) υπήρξε τόπος παραθερισμού για Άγγλους (με λέσχη και ιπποδρόμιο), αλλά και για τους Σμυρνιούς οι οποίοι έκαναν εκδρομές στο Τέπεζι, Καραγάτς, Καγκιόλ, στον Παράδεισο και στο υδραγωγείο, όπου ο λόρδος Βύρων χάραξε το όνομά του. Η κοιλάδα της Αγίας Άννας, στο δρόμο προς το Βουτζά, ήταν γνωστή για το ομώνυμο προσκύνημα στις πλαγιές του Πάγου.

Στα νοτιοανατολικά της Σμύρνης συναντάμε τα προάστια Μελαντία (Καρατάς), Σφακτηρία (Σαλαχανέ), Καλλιθέα (Καραντίνα), Γκιόστεπε (Ενόπη), Κοκάργιαλί (Ρεσαδιέ, Μυρακτή), Λίντζια, Μπαλτσόβα, Τσιφλίκι Αγίου Γεωργίου και Ναρλή Ντερέ (στους πρόποδες του όρους Δύο Αδέλφια). Το Καρατάς είχε τρία σχολεία (ελληνικό αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, αρμενικό και γαλλοισραηλινό) και τον ναυτικό και γυμναστικό σύλλογο «Πέλοψ». Η Καραντίνα είχε ελληνικό κοινοτικό σχολείο και ιδιωτικό (του Χ. Παπαεμμανουήλ), ελληνογαλλική σχολή (του Νικολόπουλου), στρατιωτικό νοσοκομείο και τη λέσχη «Μιραμάρ» στην προκυμαία. Στο Γκιοστεπέ υπήρχαν ελληνικό αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, γαλλική σχολή και διεθνής. Το Σαλαχανέ (Σφακτηρία) ήταν γνωστό στους Σμυρνιούς για το περίφημο «ασανσέρ», τον ανελκυστήρα ύψους 35 μέτρων που οδηγούσε στα υψώματα της περιοχής, όπου και η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στο Σαλαχανέ υπήρχαν ελληνική μικτή σχολή, ισραηλιτική και το εργοστάσιο σησαμέλαιου και ταχινίων του Δ. Ταχιντζή. Το Σεϊδικιόι (Σεβδικίοϊ, Ιμέριον Ερασινόν), 15 χιλιόμετρα νοτιότερα, συνδεόταν με τη Σμύρνη με σιδηρόδρομο. Είχε πληθυσμό 8000 κατοίκων, από τους οποίους μόνο λίγοι ήταν Τούρκοι. Στο πεντατάξιο αρρεναγωγείο φοιτούσαν 150 μαθητές, στο πεντατάξιο παρθεναγωγείο 120 μαθήτριες και στο νηπιαγωγείο 240 νήπια.

Άλλα προάστια της Σμύρνης ήταν το Δαραγάτσι, το Τεπετζήκι, το Χατζηλάρι, τα τρία Πηγάδια και πιο μακριά (νότια και νοτιοδυτικά) το Τζιμοβάνι με 1500 Έλληνες κατοίκους, το Μάλκατζε με 700 Έλληνες και το Δεβελίκιοϊ με 500 Έλληνες. Το Χατζηλάρι, μισή ώρα από τη Σμύρνη, είχε 1000 κατοίκους, πολλοί από τους οποίους εργάζονταν στο ελαιοτριβείο Αντωνόπουλου και Σαμίου. Στο Δαραγάτσι υπήρχαν πολλά εργοστάσια: έξη ατμοκίνητοι αλευρόμυλοι, εννέα αμαξοποιεία, τρία βυρσοδεψεία και τρία παγοποιεία. Το Τεπετζήκι απείχε πέντε λεπτά από τη γέφυρα του ποταμού Μέλη. Στα Τρία πηγάδια ζούσαν τριακόσιοι Έλληνες.

1. Το Καρατάς/ Μελάντια σε επιστολικό δελτάριο
(‘Μικρά Ασία’ Φύλλο 19 Ιούλιος/ Αύγουστος/ Σεπτέμβριος 2009)

Βιβλιογραφία:
• Ελληνικός Οδηγός (1920), Ασιατική Ελλάς
• Χρ. Σολομωνίδης «Η παιδεία στη Σμύρνη» (1962)
• Π. Μεχτίδης «Παράλια της Μ. Ασίας – Ελλήνων μνήμες» (2006)
Πέτρος Στ. Μεχτίδης, Αρχαιολόγος -Συντηρητής Εργων Τέχνης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Πηγή ΤΟ ΒΟΪΟΝ

Διαβάστε περισσότερα

---

Α Ρ Θ Ρ Α - Τ Η Σ - Ι Δ Ι Α Σ - Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ :

1. Σμύρνη - Γέφυρα Καραβανιών
   Ένας από τους τρεις συγκοινωνιακούς κόμβους της Σμύρνης. Το χτίσιμο της γέφυρας χρονολογείται στα 850 π.Χ, γεγονός που την καθιστά την αρχαιότερη γέφυρα ακόμα εν χρήσει, σε όλο τον κόσμο, ένα σημαντικό επίτευγμα για τους Σμυρνιούς. Η Γέφυρα των Καραβανιών ή αλλιώς η Γέφυρα Μέλητος των Καραβανιών, έπαιζε σπουδαίο ρόλο στο εμπόριο, καθώς εξαιτίας της γερής κατασκευής της και της τοποθεσίας της, επέτρεπε την άνετη πρόσβαση των καραβανιών αλλά και μεμονωμένων καμήλων από την ανατολή, ώστε να μεταφέρουν και να ξεφορτώνουν τα εμπορεύματά τους στη Σμύρνη.
2. Σμύρνη - Όρος Πάγος
   Το όρος Πάγος ή Λόφος του Καντιφεκαλέ, που σημαίνει «Βελούδινο Κάστρο», βρίσκεται δυο χιλιόμετρα περίπου μακριά από την ακτή…. Επάνω του υπάρχει η αρχαία ακρόπολη που κτίστηκε κατά τη διάρκεια της Ελληνιστικής περιόδου, αρχικά με σαράντα πύργους, στους οποίους αργότερα προστέθηκαν και νέα οχυρωματικά έργα. Η πανοραμική θέα της πόλης από την κορυφή του Πάγου είναι καταλυτική τόσο σε μια επιτόπια επίσκεψη στη Σμύρνη όσο και σε μια εικονική περιήγηση. Εξίσου σημαντική είναι και η διαδρομή της ανάβασης, πραγματοποιούμενη μέσα από τις φτωχογειτονιές της Σμύρνης.
3. Σμύρνη - Έντυπα, Εφημερίδες
   Η πνευματική κίνηση των Ελλήνων στη Σμύρνη άρχισε ν’ αναπτύσσεται στις αρχές του 19ο αιώνα. Πρώτος που φέρεται να ίδρυσε κοινωνικό πνευματικό κέντρο, ήταν ο Κωνσταντίνος Οικονόμος, o οποίος ίδρυσε την "Ιωνική Λέσχη". Σημειώνεται ότι από τα τέλη της δεκαετίας του 1840, όπως μαρτυρείται από τον Χρήστο Σολομωνίδη, στη Σμύρνη λειτουργούσαν δέκα τυπογραφεία, όπου στα πέντε εξ' αυτών τυπώνονταν οι εβδομαδιαίες ελληνικές εφημερίδες "Αμάλθεια", "Ιωνικός Παρατηρητής", "Άργος" και η "Ιωνική Μέλισσα" καθώς και το περιοδικό "Αποθήκη των Ωφελίμων Γνώσεων". Στη μάλιστα στατιστική που είχε προβεί ο Κάρολος ντε Σερζέ (Charles de Scherzer) το 1870 στη Σμύρνη, λειτουργούσαν τότε 17 τυπογραφεία εκ των οποίων 10 ήταν ελληνικά, 3 αρμενικά, 2 γαλλικά, 1 τουρκικό και 1 εβραϊκό. Συνολικά κυκλοφορούσαν 134 εφημερίδες, περιοδικά και επιθεωρησιακά έντυπα.
4. Σμύρνη - Κέντρα διασκέδασης
   Στην πλακόστρωτη προκυμαία της Σμύρνης συγκεντρώνονταν το πολύβουο πλήθος, στις ώρες της κοινωνικής συναναστροφής. Μεγαλέμποροι και εργάτες, μεσαίοι επαγγελματίες και άνθρωποι του μόχθου. Η θέα της θάλασσας από εδώ ήταν μοναδική… με τις ταράτσες των κτιρίων να έχουν μετατραπεί σε μπιραρίες, καφωδεία, στέκια για όλα τα γούστα. Εδώ υπήρχαν τα περισσότερα θέατρα και οι κινηματογράφοι, οι λέσχες, τα ξενοδοχεία και τα αναρίθμητα κέντρα αναψυχής (καφενεία, ζυθοπωλεία, ζαχαροπλαστεία) πολλά από τα οποία διέθεταν ορχήστρα με ξένη συνήθως ιταλική ορχήστρα ή λαϊκή μουσική και θεάματα.
5. Σμύρνη - Υπηρεσίες πολιτών από 1675
   Το κτίριο που απεικονίζεται σε διάφορες φωτογραφίες της εποχής, ήταν έργο της γαλλικής Εταιρείας Societe des Quais de Smyrne… που είχε αναλάβει συνολικά το έργο της διευθέτησης του λιμένα, της προκυμαίας και διαφόρων απαραιτήτων έργων για την εύρυθμο και σύγχρονη λειτουργία της πόλης. Μια πόλη πολυάνθρωπη, πολυπολιτισμική, κέντρο βιομηχανικής παραγωγής, εμπορικό κέντρο, αλλά ταυτόχρονα και η μεγαλύτερη ναυτική πύλη εισόδου και εξόδου προϊόντων, ταξιδιωτών και εμπορευομένων, με το μεγαλύτερο ίσως λιμάνι της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ήταν επόμενο πως έπρεπε να αναπτύξει και ιδιαίτερες υπηρεσίες ελέγχου αυτών που εισέρχονταν και εξέρχονταν… Αφενός με την ύπαρξη του τεράστιου ρολογιού, αριστουργήματος εποχής ύψους 25 μέτρων, αλλά και αφετέρου από το κονάκι- άλλοτε Διοικητήριο… σήμερα το κέντρο της κίνησης της πόλης με την αποβάθρα των μικρών επιβατηγών πλοίων που εξυπηρετούν τη συγκοινωνία με τα παράλια- περίχωρα της Σμύρνης.
6. Σμύρνη - Κέντρο της πόλης
   Η «Γκιαούρ Ιζμίρ», δηλαδή η Σμύρνη των απίστων. Πραγματικότητα, μιας και άπιστος η Σμύρνη ήταν μια πόλη καθαρά Ελληνική… αλλά λόγω της θέσεώς της εμπλουτισμένη με όλες τις φυλές του κόσμου… Μια πόλη που στο διάβα του χρόνου υπέστη πολλές καταστροφές από φυσικά αίτια και ανθρώπινες παρεμβάσεις… αλλά άντεξε και ανδρώθηκε σε τέτοιο σημείο ώστε να καταστεί ζηλευτή σε όλους. Από τα τέλη του 19ου αιώνα εξελίχθηκε σε ένα πολυπολιτισμικό και κοσμοπολίτικο αστικό κέντρο, που συναγωνίζονταν τη Μασσαλία, την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια στο θαλάσσιο εμπόριο της Μεσογείου και συγκέντρωνε τα βλέμματα θαυμασμού και φθόνου ολόκληρης της Ευρώπης.
7. Η Σμύρνη μάνα καίγεται
   «Μια από τις πιο σημαντικές μαρτυρίες σχετικά με την πυρκαγιά είναι η έκθεση που υπογράφει ο Αγγλικανός εφημέριος της Σμύρνης, Αιδεσιμότατος Charles Dobson, και μια επιτροπή από σημαίνοντες Βρετανούς κατοίκους της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των Αγγλικανών εφημερίων του Μπουρνόβα και του Μπουτζά. Η έκθεση αυτή επιρρίπτει την ευθύνη για την πυρκαγιά στους Τούρκους...
8. Σμύρνη και 25 Οκτωβρίου 1920
   Η Συνθήκη των Σεβρών επικυρώθηκε στις 10 Αυγούστου 1920. Με τη Συνθήκη αυτή στο χαρτοφύλακά του, ο Βενιζέλος επέστρεψε στην Ελλάδα με τη βεβαιότητα πως ο ελληνικός λαός θα τον υποδεχόταν με ενθουσιασμό, και θα τον συγχωρούσε για τις ταλαιπωρίες που είχε υποστεί κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, τα δύο τελευταία χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1916-1918), και πιο πρόσφατα με την Μικρασιατική Εκστρατεία, που άρχισε με την απόβαση στρατεύματος στη Σμύρνη στις 15 Μαΐου 1919.
9. Σμύρνη - Βενιζέλος και Μικρασιατική Καταστροφή
   Το ερώτημα αν η αποστολή ελληνικού στρατεύματος στη Σμύρνη ήταν σωστή ή λαθεμένη απόφαση του Ελευθέριου Βενιζέλου, ακόμη απασχολεί τους ιστορικούς, 91 χρόνια αργότερα. Αυτό δεν πρέπει να μας παραξενεύει, γιατί η απόβαση του ελληνικού στρατεύματος στην Σμύρνη στις 15 Μαΐου 1919 υπήρξε η πρώτη πράξη ενός δράματος που διήρκεσε κοντά τρεισήμισι χρόνια.
10. Σμύρνη - Βενιζέλος, Λόυντ Τζορτζ
    Βλέποντας το όνειρό του για την Μεγάλη Ιδέα να πλησιάζει την πλήρη πραγματοποίησή του – το πρώτο της μέρος είχε ήδη επιτευχθεί με την απελευθέρωση της Ηπείρου, της Μακεδονίας και των μεγάλων νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 – ο Βενιζέλος ενήργησε αστραπιαία, μήπως και η Ιταλία έπειθε τις τρεις σύμμαχες χώρες να αλλάξουν την απόφασή τους.
11. Περιοχή Σμύρνης
    
    Error: a marker with the ID "5" does not exist!
    
    -- Τελευταία αυθεντικά στοιχεία προσφύγων από τη Σμύρνη Οι αναγνώστες εδώ μπορούν να παροτρύνουν κι άλλους συμπολίτες τους, μέ
12. Σμύρνη - Στήθηκε το σκηνικό
    Σε υπόμνημά του στο Συμβούλιο ο Ελευθέριος Βενιζέλος προσδιόρισε τις ελληνικές διεκδικήσεις στην Μικρά Ασία, τις οποίες στήριξε σε δύο κύριους λόγους: (1) Στο γεγονός ότι από το πρόγραμμα βίαιου εκτουρκισμού που είχαν αρχίσει οι Νεότουρκοι το 1911, με την ενθάρρυνση της Γερμανίας, αλλά και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918), γύρω στις 900.000 Έλληνες της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης είχαν εξοντωθεί με εκτελέσεις ή εκτοπισμούς, ενώ κοντά στο μισό εκατο&