Αναφερόμενος στα Δεκεμβριανά δεν μπορεί ο κάθε Έλληνας πατριώτης να μη συγκινηθεί και να μην ευχηθεί να μην επαναληφθούν. Όταν μιλάμε για Δεκεμβριανά μιλάμε για γεγονότα που έγιναν το Δεκέμβριο του 1944 στην Αθήνα με την υποχώρηση των Ναζί από την Ελλάδα και τον εμφύλιο που ξέσπασε μεταξύ ιδεολογικά διαιρεμένων Ελλήνων.
Ένας ανθρωπολόγος πρότεινε το ακόλουθο παιχνίδι στα παιδιά μιας Αφρικάνικης φυλής: Τοποθέτησε ένα καλάθι γεμάτο ζουμερά φρούτα δίπλα σ’ ένα δέντρο και είπε στα παιδιά ότι όποιο από αυτά φτάσει πρώτο στο καλάθι θα πάρει όλα τα φρούτα. Όταν τους έδωσε το σινιάλο για να τρέξουν, πιάστηκαν χέρι χέρι και ξεκίνησαν να τρέχουν όλα μαζί.
Ο μνημειώδης αυτός ναός είναι αφιερωμένος στην Αγία του Θεού Σοφία, που για τους Βυζαντινούς ήταν περισσότερο ταυτισμένος με την Παναγία. Για αιώνες αποτελούσε το λίκνο της βυζαντινής αυτοκρατορίας ενώ σήμερα είναι ένα από σημαντικότερα μνημεία, που στη συνείδηση των χριστιανών διατηρείται ως θεμελιώδες σύμβολο της Ορθοδοξίας και έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά των Ελλήνων.
Όπως είδαμε η επανάσταση ξεκίνησε νωρίτερα από την 25η Μαρτίου – όπως είχε προκαθορισθεί αρχικά- και στην Αγία Λαύρα δεν υπήρχε ψυχή την ημέρα αυτή, παρά τα θρυλούμενα για Παλαιών Πατρών Γερμανό και επαναστάτες με το λάβαρο του Αγώνα. Τη μόνη σχέση που μπορεί να έχει ο Π. Π. Γερμανός με την 25η Μαρτίου, είναι ότι την ημέρα αυτή γιόρταζε τα γενέθλια του (γεννήθηκε στις 25-3-1771 ) και όρκιζε ορισμένους επαναστάτες στην Πάτρα.
Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Εθνική παλιγγενεσία του 1821. Ενώ όμως οι επετειακοί εορτασμοί θα είναι στο απόγειο τους, είναι ήδη εμφανές ότι θα βρίσκεται σε εξέλιξη, συντονισμένη προσπάθεια για να πειστούμε ότι η ελευθερία για την οποία θα γίνεται λόγος, για την απόκτηση της οποίας έγιναν τόσες θυσίες, δεν είναι ρεαλιστική και εφικτή πλέον για τους Έλληνες της Κύπρου. Αυτές τις μέρες του Μάρτη, όπου υπάρχει η επέτειος της θυσίας του Γρηγόρη Αυξεντίου, που υπενθυμίζει, πως οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες και αυτή του Ευαγόρα Παλληκαρίδη που δίδαξε πώς πρέπει να είναι το πρότυπο του ιδεολόγου Έλληνα…
Ένας άλλος μεγάλος Βυζαντινολόγος Ιστορικός ο Ρώσος Βασίλιεφ έγραψε στο βιβλίο του «Ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας» τα ακόλουθα «..Η Βυζαντινή αυτοκρατορία εφαίνετο να βρίσκεται στα πρόθυρα της καταστροφής. Ο Κάρολος του Ανζού (Ανδεγαυός) ο πρόδρομος του Ναπολέοντος τον 13ο αιώνα είχε την «Παγκόσμιο» δύναμη στα χέρια του (είχε την απόλυτη υποστήριξη του Πάπα τη Ρώμης). Ο Έλλην συγγραφεύς του 14ου αιώνος Γρηγοράς έγραφε ότι ο Κάρολος «ωραματίζετο» να κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη.
Φτάνουμε, όχι αισίως πάντως, (η επιβίωση για τον Κυπριακό Ελληνισμό ήταν και παραμένει μια υπόθεση με αβέβαιη έκβαση) στο νέο έτος, μετά και το τέλος του δίσεκτου 2020. Τα δεδομένα που έχουμε ενώπιον μας είναι συνεχώς μεταβαλλόμενα, ο Γεωστρατηγικός χάρτης της περιοχής και τα εμπλεκόμενα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων αλλάζουν, οι καταστροφικές επιλογές όμως των συγκεκριμένων ‘αυτοκτονικών ηγεσιών’ παραμένουν οι ίδιες.
Ποτέ άλλοτε στην σύγχρονη εποχή μια εθνική επέτειος δεν θα μπορούσε να έχει τόση σημασία για ό,τι ονομάζεται «εθνική αυτοπερισυλλογή», όσο εκείνη που εορτάζεται στο επόμενο έτος για την έναρξη του μεγάλου, όσο και δύσκολου αγώνα της εθνικής παλιγγενεσίας. Και ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο αναγκαία η με κάθε τρόπο συμπαράσταση της Ομογένειας, όσο στην παρούσα περίσταση. Τα δεινά που έφερε η κρίση των δέκα προηγουμένων ετών…
Το έτος 1880, ο Απόστολος Καβαζίδης, μετά από όνειρο που είδε, έσκαψε σ’ ένα σημείο που του υποδείχθηκε, περίπου 3 χιλιόμετρα έξω από το χωριό Ηρωϊκό (Μπιευτίκ) Ανατολικής Θράκης και βρήκε μια εικόνα. Η εικόνα ήταν ο Άγιος Αθανάσιος. Στο σημείο εκείνο κτίστηκε μοναστήρι με κελλί για μοναχό, όπου το καντήλι μπροστά στην εικόνα έκαιγε συνέχεια μέχρι το 1922 που έγινε η καταστροφή της Μικράς Ασίας και η ανταλλαγή πληθυσμών.
Στο διάστημα που έκανα εγώ την έρευνα, οι κάτοικοι της Ιτέας ήταν ακόμη λιγότεροι από την τελευταία απογραφή. Το εγχείρημα του προέδρου δε φαίνεται να είχε κάποιο αποτέλεσμα. Τα παιδιά των πιαλιννοστούντων – όσοι είχαν παιδιά – προτίμησαν και αυτά να εγκατασταθούν σε κάποια μεγαλούπολη, αφού στην Ιτέα δεν υπήρχαν δουλειές, οπότε ο πληθυσμός του χωριού συνεχίζει να μειώνεται σταθερά.
Σύμφωνα με την απογραφή του 1928 (1929: 401), η Μάνθια είχε πληθυσμό 190 κατοίκους και ήταν όλοι πρόσφυγες. Από το σύνολο του πραγματικού αυτού πληθυσμού, οι 181 είχαν έρθει στο χωριό μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και μόνο οι 9 είχαν προηγηθεί. Βασιζόμενη στις μαρτυρίες των κατοίκων υποθέτω ότι οι 181 πρόσφυγες που ήρθαν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ήταν από το Μπεγεντίκ και οι ήταν όσοι Πόντιοι απέμειναν από την εγκατάσταση του 1920.
Μπροστά στήν εἴσοδο τοῦ κόλπου Αὐλώνας σέ ἀπόσταση περίπου τριῶν μιλίων βρίσκεται ἕνα γραφικό νησί. Τό ὄνομά του Σάσων ἤ Σασώ εἶναι πανάρχαιο. Ἀπό τό δεύτερο πρό Χριστοῦ αἰώνα τό ἀναφέρει ὁ ἱστορικός Πολύβιος καί ὁ ἀρχαῖος γεωγράφος Σκύλακας ὁ Καρυανδέας. Μνημονεύεται ἐπίσης καί ἀπό τούς γεωγράφους Στράβωνα, Κλαύδιος Πτολεμαῖο, καθώς καί ἀπό τό Ρωμαῖο Ναύαρχο καί ἱστορικό Πλίνιο, ὡς ὁρμητήριο πειρατῶν.